Những thời khắc như đang rơi của ngày 30 tháng Năm.
Tôi chắc rằng Liesel Meminger đã thiếp ngủ rất nhanh, khi hơn một nghìn chiếc máy bay ném bom bay về phía một nơi có tên gọi là Koln. Phần tôi, kết quả của việc này là năm trăm người chết, hay khoảng chừng ấy. Năm mươi nghìn người không nhà khác bước đi dò dẫm giữa những đống gạch vụn đầy ma quái, cố gắng xác định xem đường nào là đường nào, và những bức tường đổ vỡ nào là của nhà ai.
Năm trăm linh hồn.
Tôi mang họ trong những ngón tay của mình, như những cái vali vậy. Hoặc là tôi vác họ lên vai. Chỉ có trẻ em thì tôi mới mang chúng bằng cánh tay của mình.
Vào lúc tôi xong việc, bầu trời có màu vàng, như một tờ báo bị cháy. Nếu quan sát thật gần, tôi có thể nhìn thấy những từ ngữ, những dòng tít bản tin, những lởi bình luận về diễn biến cùa cuộc chiến tranh, và những thứ đại loại như thế. Tôi muốn kéo tất cả xuống, vò nát cái tờ báo cháy vàng ấy và quẳng nó đi làm sao. Nhưng tay tôi đang đau nhức, và tôi không thể làm những ngón tay mình bỏng được, vẫn còn có rất nhiều việc cần được hoàn thành.
Nếu như bạn có thể thấy, rất nhiều người đã chết ngay lập tức. Những người khác thì mất một khoảng thời gian lâu hơn một chút. Có vài nơi nữa tôi cần phải đến, vài bầu trời nữa tôi cần gặp và còn nhiều linh hồn cần được tôi thu thập, và sau đó, khi tôi quay lại Cologne, không lâu sau khi chiếc máy bay cuối cùng đã bỏ đi, tôi đã chú ý đến một thứ độc đáo vào loại bậc nhất.
Tôi đang mang theo mình một linh hồn đã bị đốt cháy thành than của một đứa trẻ mới lớn khi tôi nhìn lên một cách nghiêm trọng về phía cái bây giờ là một bầu trời đầy lưu huỳnh. Một nhóm bé gái khoảng mười tuổi đang ở gần đó. Một đứa trong số chúng kêu lên.
“Cái gì kia?”
Tay nó giơ lên, và ngón tay nó chỉ ra một vật thể màu đen đang di chuyển chậm chạp. Ban đầu trông nó chỉ như một sợi lông vũ màu đen, đu đưa nhịp nhàng, trôi nổi trong không trung. Hay là một miếng tro tàn. Sau đó nó lớn lên dần. Vẫn đứa bé gái đó – một đứa bé gái với mái tóc đỏ và những đốm tàn nhang chi chít – cất tiếng nói một lần nữa, lần này nhấn mạnh hơn. “Cái gì kia?”
“Đó là một cái xác người,” một đứa bé gái khác gợi ý. Tóc đen, tết đuôi sam và một cái mũi hơi khoằm.
“Đó là một quả bom khác!”
Nó quá chậm để có thể là một quả bom.
Với linh hồn niên thiếu vẫn đang âm ỉ cháy trong vòng tay, tôi đi bộ chừng vài trăm mét với bọn trẻ ấy. Cũng như những đứa bé gái, tôi chăm chú nhìn bầu trời. Điều cuối cùng mà tôi muốn làm là nhìn xuống gương mặt mệt mỏi của đứa bé trong tay mình. Một đứa bé gái thật xinh đẹp. Toàn bộ cái chết của nó đang đợi nó ở phía trước.
Cũng như mấy đứa trẻ, tôi như bị kéo giật lại khi một giọng nói vang lên. Đó là một người cha cáu kỉnh, đang ra lệnh cho mấy đứa con của ông đi vào trong nhà. Đứa tóc đỏ phản ứng lại. Những nốt tàn nhang của nó kéo dài ra thành những dấu phẩy. “Nhưng Bố ơi, nhìn kìa."
Người đàn ông nọ bước thêm vài bước ngắn và nhanh chóng nhận ra đó là cái gì. “Đó là nhiên liệu,” ông nói.
“Ý bố là sao?”
“Nhiên liệu,” ông nhắc lại. “Can chứa nhiên liệu.” Ông ta là một người đàn ông hói đầu trong một bộ đồ nhàu nhĩ. “Ho đã sử dụng hết nhiên liệu trong cái can đó và bỏ cái can rỗng đi. Nhìn xem, có một cái nữa ở đằng kia kìa.”
“Và kia nữa!”
Những đứa trẻ vẫn là những đứa trẻ, chúng điên cuồng tìm kiếm, cố gắng tìm một can chứa nhiên liệu rỗng đã trôi xuống mặt đất.
Cái đầu tiên hạ cánh với một tiếng “thịch” trống rỗng.
“Chúng ta có thể giữ nó không hả Bố?”
“Không.” Ông vừa bị đánh bom và vẫn còn chưa hết bàng hoàng, người cha này ấy, và rõ ràng là tâm trạng của ông không được vui. “Chúng ta không thể giữ nó được.”
“Tại sao lại không?”
“Tớ sẽ hỏi bố tớ xem tớ có thể giữ nó không,” một đứa bé gái khác nói.
“Tớ cũng vậy.”
Khi vừa ra khỏi đống đổ nát của Cologne, một nhóm trẻ con đà thu nhặt những can chứa nhiên liệu rỗng, được kẻ thù của chúng thả rơi xuống. Như thường lệ, tôi thì thu nhặt những con người. Tôi thấy mệt mỏi. Và cái năm này thậm chí còn chưa trôi qua được một nửa nữa cơ đấy.
NGƯỜI KHÁCH VIẾNG THĂM
Một quả bóng mới đã được tìm thấy cho những trận bóng đá trên phố Thiên Đàng. Đó là tin tốt. Cái tin hơi khiến người ta thấy không an tâm lắm, là một bộ phận của đảng Quốc xã đang tiến về phía họ.
Họ đã đi khắp Molching, từng con phố một, từng căn nhà một, và bây giờ họ đang đứng ở cửa hàng của mụ Diller, tranh thủ hút vài điếu thuốc trước khi tiếp tục công việc của mình.
Người ta đã lờ mờ biết rằng có những căn hầm tránh bom ở Molching, nhưng không lâu sau việc Cologne bị ném bom, thì người ta đã quyết định rằng có thêm vài cái nữa cũng không sao. Tổ chức NSDAP đang xem xét kỹ từng ngôi nhà một để xem tầng hầm của chúng có đủ tiêu chuẩn làm một ứng cử viên hay không.
Từ đằng xa, những đứa trẻ con đứng đó và quan sát.
Chúng có thể nhìn thấy khói đang bốc lên khỏi đám người đó.
Liesel chỉ vừa mới ra khỏi nhà, và con bé đi đến chỗ Rudy và Tommy. Harald Mollerhauer đang lấy quả bóng. “Có chuyện gì đang xảy ra thế?”
Rudy đút tay vào túi quần. “Đảng Quốc xã.” Nó kiểm tra quá trình tiến bộ của bạn mình với quả bóng ở chỗ hàng rào trước nhà to Holtzapel. “Bọn họ đang kiểm tra từng căn hộ và khu nhà."
Miệng của Liesel lập tức khô rang. “Kiểm tra để làm gì kia?”
“Cậu không biết gì hay sao? Hãy nói cho cậu ây biết đi Tommy.”
Tommy tỏ ra lúng túng. “Tớ cũng không biết.”
“Đúng là hết thuốc chữa rồi, cả hai cậu ấy. Họ cần thêm nhiều hầm tránh bom nữa.”
Thằng bé vờn quả bóng, và Liesel vẫn đứng nguyên đó. Làm sao con bé có thể quay trở lại trong nhà mà không tỏ ra quá đáng nghi đây? Cái đám khói bốc lên chỗ cửa hàng của mụ Diller đã dần biến mất và đám người nọ đang bắt đầu giải tán. Sự lo lắng hình thành theo một cách kinh khủng như thế đấy. Cổ họng và miệng. Không khí biến thành cát. Hãy suy nghĩ di xem nào, con bé nghĩ thầm trong đầu. Coi nào Liesel, suy nghĩ suy nghĩ đi.
Rudy ghi bàn.
Những giọng nói từ xa vọng lại đang chúc mừng thằng nhóc.
Hãy nghĩ đi, Liesel...
Con bé đã nghĩ ra cách.
Vậy đi, con bé quyết định, nhưng mình phải làm cho nó giống thực.
Khi những đảng viên Quốc xã đang bước trên phố, vẽ những chữ LSR lên mấy cánh cửa, thì quả bóng bay xuyên không khí đến chân một trong những đứa lớn hơn trong bọn trẻ, Klaus Behng
LSR
Luftschutzr aum:
Hầm tránh bom
Thằng bé quay lại với quả bóng ngay khi Liesel chạy đến, chúng va vào nhau với một sức mạnh đến mức trận đấu tự ngừng lại. Khi quả bóng lăn ra, những cầu thủ nhóc con vội vàng chạy tới. Liesel bưng cái đầu gối trầy xước của nó bằng một tay, còn tay kia thì ôm lấy đầu. Klaus Behrig thì chỉ ôm lấy cẳng chân phải của nó, nhăn nhó và chửi rủa ầm ĩ. “Con bé ấy đâu rồi,” thằng này nhổ nước bọt. “Tao sẽ giết nó.”
Sẽ không có vụ giết chóc nào cả.
Còn tệ hơn thế nữa cơ.
Một đảng viên Quốc xã có vẻ khá tử tế đã nhìn thấy sự việc và chạy đến chỗ đám trẻ một cách đầy trách nhiệm. “Có chuyện gì xảy ra ở đây vậy?” ông ta hỏi.
“Con bé này điên rồi.” Klaus chỉ Liesel, và điều này đã nhắc người đàn ông nọ giúp con bé đứng dậy. Hơi thở nồng nặc mùi thuốc lá của ông ta hình thành một cồn cát bốc khói trước mặt nó.
“Ta không nghĩ là cháu còn có thể chơi tiếp được, cháu gái ạ,” ông ta nói. “Cháu sống ở đâu?”
“Cháu không sao,” con bé trả lời. “Thật đấy, cháu có thể tự đi được.” Buông tôi ra, buông tôi ra đi!
Đó là lúc mà Rudy bước tới, cái thằng này lúc nào cũng nhúng mũi vào chuyện của người khác. Tại sao nó lại không lo chuyện của mình lấy một lần trong đời cơ chứ?
“Thật đấy,” Liesel nói. “Cứ chơi tiếp đi, Rudy. Tớ tự đi được.”
“Không, không.” Thằng bé vẫn khăng khăng. Thật là một thằng nhóc bướng bỉnh. “Chỉ mất vài phút thôi ấy mà.”
Một lần nữa, con bé lại phải suy nghĩ, và một lần nữa nó lại tìm ra cách. Khi Rudy đang đỡ nó đứng dậy, con bé lại tự ngồi phịch xuống đất một lần nữa, lưng chạm đất. “Bố tớ,” con bé nói. Con bé nhận thấy bầu trời khi đó chỉ xanh ngắt một màu. Thậm chí không có một gợn mây nào. “Cậu đi gọi ông ấy ra đây dược không, Rudy?”
“Ở yên dấy.” Sau đó thằng nhóc quay sang bên phải và nói, “Tommy, cậu trông chừng cậu ấy nhé? Đừng dê cậu ấy cử động đấy."
Tommy như choàng tỉnh và nhúc nhích chân tay. “Tớ sẽ trông chừng cậu ấy, Rudy ạ.” Nói rồi nó đứng bên cạnh con bé, co rúm ró lại và cố gắng không cười, khi Liesel để mắt tròng chừng người đảng viên Quốc xã.
Một phút sau, Hans Hubermann đà bình tĩnh đứng ở bên cạnh nó.
“Chào Bố.”
Một nụ cười thất vọng như hòa lẫn vào đôi môi ông. “Bố đang tự hỏi khi nào thì điều này sẽ xảy ra.”
Ông đỡ nó dậy và giúp nó đi về nhà. Trận đấu lại tiếp tục diễn ra, và đám đảng viên Quốc xã lại chuẩn bị mở một cánh cửa nữa ra. Không có ai ra mở cửa cả. Rudy lại cất tiếng gọi.
“Ông có cần cháu giúp không, ông Hubermann?”
“Không, không, cứ chơi tiếp đi, cậu Rudy.” Cậu Rudy. Chắc chắn là bạn phải yêu quý bố của Liesel thôi.
Khi đã vào đến trong nhà, Liesel nói cho ông biết chuyện gì đang xảy ra. Con bé cố gắng tìm ra điểm đồng quy giữa sự câm lặng và trạng thái tuyệt vọng. “Bố ơi.”
“Đừng nói gì cả.”
“Đảng Quốc xã,” con bé thì thầm. Bố dừng lại. ông cố gắng gạt bỏ cái thôi thúc mở cửa ra và nhìn ra ngoài đường. “Họ đang kiểm tra những tầng hầm để làm chỗ tránh bom.”
Ông đặt nó xuống. “Thông minh lắm,” ông nói, sau đó ông gọi Rosa.
Họ có một phút để đưa ra được một kế hoạch. Một đống suy nghĩ lộn xộn.
“Chúng ta sẽ đưa anh ấy vào phòng của Liesel,” là ý kiến của Mẹ. “Chúng ta sẽ giấu anh ấy dưới gầm giường.”
“Thế ư? Thế nếu họ quyết định kiểm tra cả phòng của chúng ta nữa thì sao?"
“Thế ông có kế hoạch nào hay hơn à?”
Chính xác: họ không có đến lấy một phút.
Một tràng gõ cửa bảy tiếng được động vào cánh cửa nhà số 33 phố Thiên Đàng, và đã quá trễ để chuyển bất cứ ai đến bất cứ nơi nào.
Giọng nói.
“Mở cửa ra.”
Những tiếng tim đập của họ như đang vật lộn với nhau, loạt những giai điệu lộn xộn. Liesel cố gắng nuốt những nhịp tim của mình xuống. Vị của trái tim con bé không lấy gì làm lành cho lắm.
Rosa thì thầm. “Lạy các đấng Jesus, Maria và...”
Lần này Bố là người phản ứng với sự việc, ông lao tới cánh cửa dẫn xuống tầng hầm và ném xuống những bậc cấp một lời cảnh báo. Khi quay lại, ông nói rất nhanh và trôi chảy. “Nghe
Này, chúng ta không có thời gian để dùng mánh khóe. Chúng ta co thể làm ông ta mất tập trung bằng một trăm cách khác nhau, nhưng chỉ có một giải pháp mà thôi.” Ông nhìn cánh cửa và kết luận. “Đó là chẳng có cách nào cả.”
Đó không phải là câu trả lời mà Rosa muốn. Mắt bà mở to. “Không có cách nào cả sao? Ông điên đấy à?”
Những tiếng gõ cửa lại vang lên.
Bố vẫn hết sức cứng rắn. “Chẳng có cách nào cả. Thậm chí chúng ta cũng sẽ không xuống đó – không thèm quan tâm mảy may đến nó.”
Mọi thứ dường như chậm lại.
Rosa chấp nhận điều đó.
Môi mím chăt lai vì đau đớn, bà lắc đầu và di ra mở cửa.
“Liesel.” Giọng nói của Bố như muốn chẻ con bé ra làm đôi. “Hãy bình tĩnh, verstehst?”
“Vâng thưa Bố.”
Con bé cố gắng tập trung vào cái chân đang chảy máu của nó.
“Aha!”
Ở chỗ cửa, Rosa vẫn đang hỏi xem sự viếng thăm này có nghĩa là sao thì người đảng viên có vẻ tử tế nọ nhận ra Liesel.
“Cầu thủ điên loạn!” ông ta cười. “Đầu gối cháu sao rồi?” Bạn không thường hình dung ra những người đảng viên Quốc xã vui vẻ hoạt bát, nhưng người dàn ông này chắc chắn là một người đảng viên như thế. Ông ta bước vào và làm như thể muốn ngồi xuống để xem xét vết thương.
Liệu ông ta có biết không? Liesel nghĩ thầm. Liệu ông ta có đánh hơi được rằng gia đình nó đang che giấu một người Do Thái hay không?
Bố bước ra từ chỗ bồn rửa với một tấm giẻ ướt và đắp nó vào đầu gối của Liesel. “Có nhức không?” Đôi mắt màu bạc của ông ánh lên vẻ quan tâm và sự bình tĩnh. Nỗi sợ hãi trong mắt ông có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với sự quan tâm lo lắng đến vết thương của con bé.
Rosa nói vọng ra từ nhà bêp. “Thế thì ăn thua gì. Có thể vết thương đó sẽ dạy cho con bé một bài học.”
Người đảng viên Quốc xã đứng dậy và cười. “Tôi không nghĩ là cô bé này đã học được bất cứ bài học nào ngoài đó đâu, thưa bà..?”
“Hubermann.” Tấm giấy các-tông nhăn nhó trả lời.
“... bà Hubermann — tôi cho là cháu đang dạy cho những đứa khác một bài học kia.” Ông cười với Liesel. “Dạy cho tất cả đám con trai đó một bài học. Tôi nói có đúng không, cô bé?”
Bố đắp tấm giẻ vào những vết trầy xước và Liesel nhăn mặt thay vì trả lời. Hans là người mở miệng nói. Một câu xin lỗi khẽ, thay cho đứa bé gái.
Sau đó là một khoảng thời gian im lặng khó chịu, và người đảng viên nhớ ra mục đích của mình. “Nếu ông bà không phiền,” ông ta giải thích, “tôi cần phải kiểm tra tầng hầm nhà ông bà, chỉ trong vài phút thôi, để xem nó có phù hợp làm chỗ tránh bom không.”
Bố vỗ nhẹ vào đầu gối của Liesel một lần cuối cùng. “Con sẽ có một vết sưng rất đẹp ở chỗ đó nữa, Liesel ạ.” Ra vẻ thản nhiên, ông nói với người đàn ông đang đứng bên cạnh họ. “Dĩ nhiên là được rồi. Cánh cửa đầu tiên bên tay phải. Hãy thứ lỗi cho chúng tôi vì dưới đó lộn xộn lắm.”
“Tôi không sao đâu — nó không thể tệ hơn một vài căn hầm mà tôi đã nhìn thấy ngày hôm nay được. Có phải cửa này không?”