Phương lão gia sắc mặt bình tĩnh, nhìn xuống chén trà bình phẩm, làm bộ không phát hiện ra Phương Tranh đang quẳng tới ánh mắt cực kỳ u oán. Nhưng, trong lòng có chút hoang mang, người càng lớn tuổi càng coi trọng mặt mũi, huống hồ là Phương lão gia còn có uy danh đệ nhất phú hào tại thành Kim Lăng. Sở dĩ, Phương lão gia ăn nói hoang đường, chỉ là vô ý, hoàn toàn phản ứng theo bản năng mà thôi.
Bản thân mình là chủ nhân của một gia đình lấy tính toán sổ sách làm kế sinh nhai, đại phú hào. Có khi nào lại muốn người khác nói con trai bảo bối của hắn vốn là kẻ dốt nát, ăn chơi trác táng? Tuy rằng người ta không dám nói trước mặt hắn, nhưng Phương lão gia cũng không chịu nổi cái loại sắc mặt cười nhạo châm chọc này.
Lúc này có thể thấy được, vẻ mặt của Phương lão hư vô mờ mịt, thân là chủ nhân Phương gia, ở vị trí này cảm thụ so với người bình thường còn sâu sắc hơn rất nhiều.
Cho nên khi Trần phu tử vừa mở miệng hỏi, Phương lão gia không hề nghĩ ngợi liền buột miệng nói ra, trả lời thay cho Phương Tranh. Ngay khi thanh âm vừa dứt, Phương lão gia mới cảm thấy hối hận, làm thương nhân, tất nhiên cả đời Phương lão gia đã nói dối vô số lần, nhưng hôm nay nói ra lời này, không hề hoài nghi là dễ dàng bị vạch trần nhất, chuyện này khiến cho tâm tư của Phương lão gia lo lắng bất an.
Giờ khắc này, Phương lão gia cùng với con trai bảo bối của hắn đều có suy nghĩ giống nhau: “Vạn nhất Trần phu tử cao hứng lên, đương trường muốn thử học vấn của Phương Tranh thì làm sao bây giờ?”
Cả hai phụ tử đều hiểu rõ ràng, cái danh tú tài chính là trên đỉnh đầu có hơn một cái mũ mà thôi, cái mũ này nhẹ như bọt khí, chỉ cần sơ sẩy một cái là có khả năng tan biến dễ dàng. Học vấn không có thể làm giả được, cũng không có đường tắt, sớm chiều khổ công đọc sách, nhiều ít bao nhiêu đều có thể nhìn ra nông sâu. Càng không nói vị đại thiếu gia ăn chơi trác táng này, ngay cả lời còn không biết nói ra sao, há lại có thể ứng thí được.
Vì thế, hai người ngồi đối diện nhau, trong lòng đều lo sợ bất an, chỉ mong Trần phu tử mau chóng bưng trà tiễn khách, trên đường trở về sẽ thu thập nhau cho tốt để xả cơn giận trong lòng.
Mộng tưởng luôn luôn tốt đẹp, nhưng sự thật vẫn là tàn khốc.
Quả nhiên, Trần phu tử không phụ sự mong đợi của mọi người, ánh mắt chờ mong, nói: “Mọi chuyện trước mắt cũng đã làm xong, tới kỳ thi khảo lão phu sẽ kiểm tra công tử, lúc đó sẽ có các đề mục rõ ràng, còn hôm nay không có nói trước, lão phu ngẫu hứng ra một câu đối, công tử đáp lại là được rồi, như thế nào?”
Như thế nào? Ta có thể từ chối sao? Phương Tranh nghiêm mặt khóc thầm, phải chăng phụ thân có ý định muốn nhìn thấy ta thê thảm? Con trai bảo bối của ngươi thê thảm đối với ngươi có cái chỗ gì tốt? Như vậy đâu còn là con người, làm cái loại chuyện gây hại cho người khác nhưng bản thân mình cũng đâu có lợi lộc gì!
Suy nghĩ một chút, trong lòng Phương Tranh chợt động, nếu không ứng phó được thì hắn sẽ nói, trước kia bị ngã đụng đầu xuống đường, cho nên những gì đã học đều không có nhớ rõ. Dù sao thì phụ thân hắn ở đây, mất mặt cũng là mất mặt phụ thân, ai bảo phụ thân có âm mưu tính toán với ta, vậy ta cũng làm cho hắn mất mặt một lần, đây mới gọi là “cha nào con đấy.”
Phương lão gia thần sắc cũng có chút xấu hổ, sợ gặp phải điều gì bất trắc, nhưng tình thế trước mắt lại không biết phải làm thế nào cho phải? Đứa nghiệt tử này có mấy lượng mặt hàng trong bụng, hắn rõ ràng nhất, nếu nói về uống rượu, kỹ nữ thanh lâu thì nó chính là nhân tài kiệt xuất, từ nhỏ đến lớn ngay cả mặt sách dài ngắn cũng không biết như thế nào, làm sao có thể đối được câu đối?
Không phải đến đây bái sư sao? Thế nào lại xuất hiện thêm cái tình huống này? Theo như tập tục mà nói, Trần phu tử chỉ cần nhận lấy lễ vật của Phương gia mang tới, sau đó không mặn không nhạt nhẹ nhàng khuyến khích Phương Tranh vài câu, cuối cùng bưng trà tiễn khách, chuyện này xem như là đầy đủ lễ tiết. Không ngờ, người tính không bằng trời tính, sớm biết vậy thì để cho cái đồ nghiệt tử này thừa nhận chính mình còn chưa nhìn quen được các mặt chữ, cũng đỡ phải khiến cho phụ tử hai người manh cái ô danh “nói dối” truyền ra bên ngoài.
Phương lão gia tuổi tác đã cao, cho nên rất coi trọng mặt mũi của bản thân mình, nghe ra là muốn đối câu đối, nhất thời khóe miệng hơi giật giật, trong đầu tính toán xem, có cách nào để có thể xoay chuyển được tình thế hay không.
Ai ngờ Phương Tranh đã hạ quyết tâm, lợn chết không sợ nồi nước sôi, chẳng qua cũng chỉ là một tràng đối thơ, không khó đến nỗi thổ huyết mà chết.
Hắn không để cho Phương lão gia có cơ hội ngắt lời, vội vàng cướp lời nói: “Như vậy, xin thỉnh phu tử ra một đề mục.”
Phương lão gia như muốn sụp đổ, tựa lưng vào ghế, chán nản nhắm mắt lại, thật sự là không đành lòng nhìn đứa con nối nghiệp của mình lúng túng ứng phó, các ngươi muốn làm sao thì làm, lão phu mắt không thấy tâm không phiền.
Trần phu tử nhìn bức họa Khổng Tử treo trên tường, trầm ngâm chốc lát, nói: “Nghe kỹ, lão phu ra đề: Tạc dạ xao kỳ tầm tử lộ.” (1)
Phương Tranh nghe vậy nhãn tình sáng lên, ân, vế đối này dường như bản thân đã từng nghe qua. Như thế nào ở thời đại này, còn chưa có người đối câu này sao? Uy, thật là may mắn, cuộc sống xuyên việt qua đây tốt đẹp biết bao, sau này lại có nhiều hơn một cái danh hiệu: “Tài tử, Phương đại tài tử, phong lưu anh tuấn, tiêu sái phóng khoáng, đại tài tử Kim Lăng thành. Ai gọi được lớn tiếng, liền thưởng!”
Tốt nghiệp đại học khoa văn, đối với phương diện thơ cổ cùng câu đối khẳng định không có gì xa lạ, Phương Tranh lên đại học cũng đã từng đọc qua không ít sách vở, ít nhiều thì cũng có một chút thấm thía, xem qua mấy quyển văn thư lịch sử, cái gì là “ vân đối vũ, tuyết đối phong, vãn chiều đối trời quang” cũng hay biết một chút. Đương nhiên, Phương đại thiếu gia hiểu rõ nhất chính là mấy quyển tiểu thuyết dạng thuần khiết như Kim Bình Mai..v..v ..Thường xuyên mất ăn mất ngủ nghiên cứu, đến nỗi nghiên cứu quá đà, nhiều lúc phải nhờ Ngũ Cô Nương hỗ trợ giảm nhiệt, chuyện này cũng không dám để cho ngoại nhân biết được.
Trần phu tử ra vế đối này, vừa hay nằm trong phạm vi tri thức ít ỏi mà Phương Tranh biết. Không thể không nói, tiểu tử này vận khí cực tốt.
Trần phu tử ra vế đối này chính là một câu hai nghĩa, trong đó “Tử Lộ” có bao hàm hai cái ý tứ, thứ nhất chính là nước cờ, thứ hai chính là đệ tử nhập thất của Khổng Tử.
Phương Tranh suy nghĩ tỉ mỉ xong xuôi, lập tức hạ kết luận chắc như đinh đóng cột, làm bộ trầm ngâm một hồi, cất cao giọng nói: “Học sinh xin đối: Kim triêu đối kính kiến nhan hồi. (1)” Dứt lời, đắc ý duỗi ống tay áo phẩy nhẹ, nhìn như phiêu dật, kỳ thực phong tao.
Đây cũng là một câu có bao hàm hai ý nghĩa, trong đó “Nhan Hồi” có hai ý tứ, một là diện mạo chân thật, hai cũng là đệ tử nhập thất của Khổng Tử.
Trần phu tử trầm ngâm thưởng thức vế đối sau một phen, đột nhiên nhãn tình sáng lên, cười nói: “Không sai, hay lắm!”
Đương nhiên là phải hay, in trên sách giáo khoa đã trăm ngàn năm trước, có thể không hay sao?
Phương lão gia đang nhắm hai mắt đột nhiên trợn tròn lên, cả kinh, hô: “Cái gì?”
Quay đầu nhìn lại Phương Tranh, nói: “Làm sao ngươi có thể…” Lời vừa ra một nửa, chợt nghẹn lại trong miệng, ánh mắt toát ra vẻ vô cùng nghi hoặc.
Phương Tranh khiêm tốn nói: “Phụ thân, con đây là được thần tiên tương trợ, thực sự đảm đương không nổi.”
Bịa đặt lung tung! Thần tiên nào ăn no rửng mỡ lại đi đối giúp ngươi câu đối? Phương lão gia trừng mắt liếc hắn một cái, nhưng trong lòng vui mừng khấp khởi. Đứa nghiệt tử này không làm cho hắn mất mặt là tốt rồi, chẳng lo Trần phu tử lại ra văn thơ đối ngẫu, đáp không được cũng không có vấn đề gì.
Trần phu tử mỉm cười nói: “Hôm nay thật cao hứng, vi sư ta lại ra tiếp một vế đối, con hãy nghe cho kỹ: “Tráng chí nan ma, thượng dục thừa trường phong phá vạn lý lãng” (2)
“Học sinh đối: Nhàn tình tự khiển, bất phương xử nam hải lộng minh nguyệt châu.” (2)
“Hay, nghe, lão phu ra: Trúc bản vô tâm, ngộ tiết khởi năng không quá?” (3)
“Học sinh đối: Tuyết phi hữu ý, tha niên hựu thị tự lai.” (3)
…..
Phương lão gia ngồi dựa lưng trên ghế, trợn mắt há mồm nhìn hai người đối đi, đối lại. Hắn thật sự không nghĩ ra, đứa con mình trước kia một chữ cũng không thông, từ khi nào đã biết làm thơ câu đối? Hơn nữa không ngờ còn có thể cùng Trần phu tử văn tài đức độ, đệ nhất thành Kim Lăng này, đấu đến bất phân thắng bại, nhìn thần sắc của Trần phu tử thì tựa như đối với học trò mới thu nhận này, càng lúc càng hài lòng.
Không thể tưởng tượng, quả thực không thể tưởng tượng được! Phương lão gia nhất thời có chút khó tiếp thụ. Hắn lắc đầu nguầy nguậy, muốn kiểm tra xem, một màn quỷ dị trước mặt này có phải là ảo giác hay không? Nghĩ tới Phương Tranh, đây là lần đầu tiên mà phụ thân như hắn cảm thấy đứa con này thật bí hiểm. Nghĩ lại, từ sau khi đứa nghịch tử này hôn mê tỉnh dậy, từ lời ăn tiếng nói cho đến cử chỉ hành vi so với trước kia rất bất đồng, giống như một người hoàn toàn khác, không còn thấy bộ dạng phóng đãng, phá gia chi tử nữa, hay là…. Hắn bị ngã đụng đầu xuống đất, cho nên đầu óc đã thông suốt sao?
Lúc này, Phương lão gia không nghe diễn biến sự tình bên ngoài, cứ thế rơi vào trầm tư suy nghĩ, tự hỏi: “Xem tình hình này, hài nhi của ta nhất định không phải vật trong ao, trước kia hoang đường phóng túng, chính là tuổi trẻ hồ đồ mà thôi, ngày trước Chu Xử giết hổ, trảm giao long, chẳng phải cũng là cái loại ăn chơi phá phách hàng xóm láng giềng hay sao? Nếu có thể hối cải, vẫn còn nhiều đất dụng võ.” Suy nghĩ một lúc xong, Phương lão gia càng nhìn Phương Tranh càng cảm thấy thuận mắt.
Chỉ là có thể trả lời được mấy văn thơ đối ngẫu, không ngờ Phương Tranh lại thay đổi được hình tượng phá gia chi tử, đã nhiều năm qua ăn sâu vào trong tiềm thức của Phương lão gia, càng phải nói đến, đó là Trần phu tử liên tục khen ngợi, nhiều chỗ tốt như vậy, Phương Tranh cũng cảm thấy thu hoạch có chút ngoài ý muốn.
“Ha ha, thống khoái! Bao nhiêu năm qua, lão phu chưa từng được thống khoái như thế này! Phương lão gia, ngài có nhi tử thật tốt a!” Trần phu tử cười lớn, nói với Phương lão gia.
Phương lão gia đem nghi vấn dằn xuống đáy lòng, nghe vậy liền cười nói: “Nghiệt tử quá mức hồ đồ, chỉ giỏi khôn vặt mà thôi, sau này còn phải nhờ Trần phu tử chiếu cố nhiều hơn.”
Tuy nói lời hạ thấp giá trị của nhi tử mình, nhưng vẻ mặt của Phương lão gia rất là xuân phong đắc ý. Có người khen ngợi nhi tử của mình, có bậc phụ mẫu nào lại không phấn khởi đây? Lúc này, Phương lão gia như được ngâm trong một chiếc bình mật ngọt thật lớn, ngọt từ trên khuôn mặt, ngọt đến tận trong tâm can phế phủ. Rốt cuộc, đứa nghiệt tử này cũng cho phụ thân hắn một chút mặt mũi, cái này so ra với buôn bán lời lãi mấy trăm vạn lượng bạc, Phương lão gia còn vui vẻ hơn rất nhiều.
Ước hẹn, năm ngày sau Phương Tranh đến thư viện đọc sách, lúc này phụ tử hai người mới đứng dậy cáo từ.
Trên đường trở về, Phương lão gia đè nén không được nghi vấn trong lòng, mở miệng hỏi: “Tranh nhi, ngươi đã học văn thơ đối ngẫu từ khi nào?”
“Phụ thân, hài nhi không phải nói khoa trương, thật sự là có thần tiên trợ giúp a” Phương Tranh cười híp mắt, nói tiếp: “Trần phu tử vừa ra đề, hài nhi liền mơ hồ trông thấy các vị thần tiên hiện ra uốn lượn trên đỉnh đầu, mỗi khi Trần phu tử ra một vế đối, thì có một vị thần tiên ghé vào bên tai hài nhi, nói cho hài nhi biết đáp án…”
“Hừ, thần tiên trên trời đều chạy tới giúp ngươi đối câu đối? Bọn họ có thời gian rảnh rỗi như vậy sao?” Nhìn thấy Phương Tranh cợt nhả, không hề đứng đắn, Phương lão gia biết hắn không muốn nói, dù có ép hỏi cũng vô dụng, đành phải phẫn nộ “hừ” một tiếng, không có truy hỏi vấn đề này nữa.
Chỉ cần đứa nghiệt súc này học hành tử tế, để cho hắn có chút mặt mũi là tốt rồi. Phương lão gia cùng Phương phu nhân đều giống nhau, tính tình lạc quan, không cần hỏi quá trình, chỉ cần nhìn kết quả.
Câu 1:
Tạc dạ xao kỳ tầm tử lộ
Kim triêu đối kính kiến nhan hồi
Dịch :
Đêm qua chơi cờ, tìm Tử Lộ.
Sáng nay soi gương, mặt quay về .( Nhan Hồi)
Câu 2:
Tráng chí nan ma, thượng dục thừa trường phong phá vạn lý lãng
Nhàn tình tự khiển, bất phương xử nam hải lộng minh nguyệt châu.
Chí lớn khó mài, dục niệm như cuồng phong, ngàn dặm phá sóng.
Nhàn rỗi giải sầu, trăng ngoài biển Nam, sáng như ngọc minh châu.
Câu 3:
Trúc bản vô tâm, ngộ tiết khởi năng không quá
Tuyết phi hữu ý, tha niên hựu thị tự lai.
Nghĩa:
Ý nói cây trúc rỗng ruột, gặp khó khăn làm sao có thể chống đỡ nổi.
Còn Tuyết nếu có tâm ý, thì mỗi năm không mời cũng sẽ tự mình ghé thăm.
Dịch thơ và nghĩa : Phongnhi và Dungnhi.
Tử Lộ : Tự Tử Lộ, cũng gọi là Quí Lộ. Đệ tử truyện và Gia ngữ đều chép : " Nhỏ hơn Khổng Tử 9 tuổi, người đất Biện, Biện là một ấp của Lỗ, thành cũ hiện nay ở phía Đông huyện Tư Thủy, tỉnh Sơn Đông, như thế thì Tử Lộ cũng là người nước Lỗ.
Nhan Hồi: Tự Tử Uyên, Đệ tử truyện và Gia ngữ đều viết : " Người nước Lỗ, một đai cơm, một bầu nước, nhưng không thay đổi sự vui thích (Thiên Ung Dã, sách Luận Ngữ), học một biết mười (Thiên Công Dã, sách Luận Ngữ), học một biết mười (Thiên Công Dã Tràng), ham học, không giận dỗi vô lý, không bị lầm lỗi hai lần (Thiên Ung Dã) cho nên Khổng Tử khen : Ta thấy nó tiến mà không hề thấy nó dừng lại (Thiên Tử Hản), các bạn đồng môn nhiều người tôn sùng, như Tử Cống đã nói : " Tử này đâu dám mong như Hồi " (Thiên Tiên Tiến) nhưng ông không may chết sớm, cho nên Khổng Tử khóc rất cảm động : " Trời hại ta, trời hại ta ". Tình cảm đau xót tràn ngập ngoài thái độ và ngôn ngữ, vì Nhan Uyên là một đệ tử rất đắc ý của Khổng Tử, cho nên trong Thiên Tiên Tiến đã sắp ông là người có nhiều đức hạnh hơn hết.
