Có nhà phú ông kia hiếm hoi, mãi đến khi luống tuổi, người vợ mới có mang. Đến ngày trở dạ thì người vợ lại sanh ra một con Cóc. Người chồng buồn bực chực mấy lần ném Cóc ra ngoài ruộng. Cóc như hiểu ý và nói với bố:
─ Bố đừng vứt con ra ruộng mà tội nghiệp con. Mai kia con lớn con cũng biết làm được việc nhà đỡ bố mẹ.
Nghe Cóc nói thế, bố mẹ đỡ tủi lòng và càng thương Cóc nhiều hơn. Trong vùng ấy, có một người học trò mồ côi nhà nghèo nhưng rất có chí. Một buổi khi tan học, anh đi qua ruộng lúa nhà phú ông, ngắt một bông để cắn trắt. Bỗng có tiếng nói trong trẻo cất lên:
─ Anh đồ ơi, không được ngắt lúa nhà em.
Anh đồ nhìn xuống ruộng lúa thì thấy một con Cóc ngồi trên tảng đá. Cô nhìn anh và nói:
─ Xin anh đừng ngắt lúa nhà em nữa.
Từ đấy, mỗi lần qua ruộng lúa, anh đứng lại nói chuyện với Cóc. Thế là anh học trò phải lòng cô Cóc. Một ngày kia, anh nhờ bà mối đến hỏi xin nhà phú ông cho anh lấy Cóc làm vợ.
Vợ chồng phú ông ngỡ ngàng, tưởng như nghe lầm. Phú ông thấy anh là người có chí, nên nhận lời ngay. Chẳng bao lâu, tới ngày lành tháng tốt, đám cưới của anh học trò lấy vợ Cóc được tổ chức thật linh đình. Thấy anh lấy vợ Cóc, bạn bè cùng học với anh tỏ vẻ khinh miệt. Một hôm, nhà thầy có giỗ, đám học trò muốn chơi xỏ anh, liền đề xướng là mỗi người nấu một món ăn mang đến biếu thầy.
Anh lo lắm, liền về nói với vợ. Vợ Cóc bảo:
─ Em sẽ nấu một bát canh cá lăng để anh mang biếu thầy.
Hôm sau, anh thấy trên bàn có một bát canh cá lăng, khói thơm nghi ngút. Anh bưng bát cá đến nhà thầy. Thầy nếm thử rồi khen:
─ Món canh cá lăng là món ngon nhất của bữa cỗ ngày hôm nay.
Đám bạn bè càng ganh tị, xúm lại nghĩ thêm các trò ác ý khác. Đến dịp thầy đồ làm lễ thượng thọ, học trò mỗi người may một bộ áo mừng thầy, nhưng trước khi may không được đo.
Anh học trò về nói với vợ. Vợ Cóc trả lời:
─ Anh yên tâm. Ngày mai, em sẽ may xong.
Hôm sau, vợ Cóc hóa thành con muỗi đậu trên lưng áo chồng theo đến nhà thầy. Đến nơi, nàng bay sang đậu ở áo ông thầy. Chỉ trong nháy mắt, nàng đã đo được mọi kích thước.
Giữa trưa, chàng về nhà, thấy trên án thư đã gấp nếp một bộ áo tơ vàng mới nguyên. Chàng mang bộ áo lụa đến nhà thầy, đúng lúc mọi người đưa áo mới để thầy ngắm, thầy thử. Tất cả các bộ thầy mặc đều rộng quá hoặc ngắn quá. Riêng bộ áo tơ vàng của chàng thì thầy ưng ngay, mặc vừa như in. Lụa vàng sáng, người già mặc càng đẹp lão. Thầy tấm tắc khen hết lời. Mọi người đều phải khen theo thầy, nhưng trong bụng thì ấm ức. Đầu năm mới, nhà thầy làm cỗ mừng xuân thết đãi học trò. Người trưởng đám giao hẹn:
─ Mỗi nhà, cả hai vợ chồng phải cùng đến mừng tuổi thầy.
Về nhà, anh liền kể lại hết nỗi lo với vợ. Vợ Cóc nói ngay:
─ Tết em sẽ đi với anh đến nhà thầy.
Đúng hôm Tết, anh chờ đám bạn bè đi hết mới dám ra khỏi nhà cùng với vợ Cóc. Anh đi trước, vợ Cóc lạch bạch nhảy theo sau. Sắp đến cổng nhà thầy, bên đường có một bụi mía um tùm, tự dưng vợ Cóc nhảy vào bụi mía. Một lát sau, trong vòm lá mía, một cô gái nước da trắng như ngọc, đôi mắt sáng ngời từ từ bước ra. Cô thánh thót nói với chồng:
─ Là em đây.
Thế là vợ chồng sánh bước vào nhà thầy. Cả đám học trò ai cũng kinh ngạc tròn xoe mắt. Hóa ra vợ Cóc lại là một giai nhân tuyệt sắc mà cả đám vợ các học trò đều không ai có thể sánh được. Tagged Truyện cổ tíchTruyện dân gian
