Tiếng côn trùng kêu đầu tiên trong rừng đánh dấu sự xuất hiện chính thức của mùa hè.

Rất nhanh, đủ loại côn trùng nhỏ xuất đầu lộ diện.

Ong, bướm, dế, bọ rầy, bọ xén tóc, châu chấu… những loài côn trùng này cứ bay quanh vườn rau. Những con ong thì bận rộn thu thập mật hoa, còn mấy con khác tuy rằng cũng giúp thụ phấn, nhưng mục đích chính của chúng là gặm nhấm tất cả các loại rau mà Hà Điền đã dày công trồng trọt.

Những năm trước, Hà Điền sẽ rất buồn rầu đi bắt sâu bọ, hay là nấu một nồi nước ớt và tiêu lớn, để nguội rồi xịt lên lá để xua đuổi lũ côn trùng này thì năm nay, bọn họ không còn phải vất vả như vậy nữa.

Mỗi sáng, Lúa Mì đều chủ động nhảy qua con suối, háo ha háo hức đứng ở cửa chuồng vịt, Dịch Huyền mở cửa, nó hào hứng nhảy vào, một lúc sau, đàn vịt hốt hoảng chạy thành đàn, lắc lư theo chiếc cầu gỗ nhỏ dựng gần suối và chuồng vịt chạy ra vườn rau.

Những con vịt được Lúa Mì lùa vào ruộng kê, chúng loạng choạng giữa những cây mạ, vỗ cánh, những con bọ nhỏ ẩn trên lá kê cả một đêm đều giật mình bay ra, bất kể là trứng, ấu trùng rơi xuống đất hay là con trưởng thành muốn bay đi, thậm chí cố gắng chui vào đất thật nhanh, đều chẳng mấy chốc mà đã chui vào cái miệng bẹt bẹt của lũ vịt.

Sau đó, Lúa Mì sẽ lùa đàn vịt ra khỏi ruộng kê chạy đến vườn rau sau hiệu lệnh của chủ.

Vịt không thích bới đất như gà. Bàn chân có màng và mỏ bẹt của chúng không thích hợp để bươi bới. Nếu thả gà vào ruộng rau, sức phá hoại của chúng có khi còn hơn cả đám côn trùng.

Khi vịt kết thúc công việc diệt bọ hàng ngày, Lúa Mì sẽ sủa và lại làm nhiều hành động đe dọa để xua lũ vịt ra khỏi vườn rau.

Nó lượn vòng sau mông vịt, hễ con vịt nào bị bỏ lại hoặc không nghe lời, nó sẽ lập tức lao vào đe dọa một cách hung dữ khiến vịt vỗ cánh kêu la.

Hà Điền đứng ở cửa lắc đầu: “Đúng là chó sủa vịt kêu. Om sòm.”

Sau khi bước vào mùa hè, mỗi buổi sáng đều bắt đầu một cách náo nhiệt như vậy.

Mấy con côn trùng nhỏ ăn chay này vẫn dễ dàng đối phó, nhưng còn mấy con côn trùng nhỏ hút máu thì thật sự là một vấn đề đau đầu.

Hà Điền đặt một vài miếng vỏ cây bạch dương đã cắt từ mùa xuân lên bếp để nướng, sau đó úp nồi sắt lên trên vỏ cây, khói từ nhựa trong vỏ cây nhanh chóng chuyển thành màu đen nâu dinh dính bám vào thành nồi. Đem chất này cạo ra, pha loãng với mỡ rồi bôi vào người Gạo, Lúa Mì, và lên mặt mũi, cũng như những phần bụng, chân tay có ít lông của hai con cừu để tránh muỗi đốt.

Thuốc mỡ này rất hiệu quả để xua đuổi côn trùng, nhưng năm ngoái Dịch Huyền đã kiên quyết từ chối sử dụng. Anh thà quấn thêm một chiếc khăn vải quanh cổ và chịu đựng cái nóng hơn là bôi thuốc mỡ có mùi thối hoắc này lên người.

Mùi thuốc mỡ thật sự không được dễ chịu cho lắm, bởi vì mỡ dùng để nấu chảy đều là mỡ động vật còn sót lại. Đối với gia súc thì không sao, nhưng sao lại dùng nó cho người?

Vì vậy, năm nay Hà Điền đã đặc biệt cải tiến công thức, sử dụng sáp ong thay vì mỡ, cộng với bột mịn nghiền từ các loại cây có mùi thơm như cây xương bồ, bạc hà, cúc núi, xô thơm,… để làm thuốc mỡ chống côn trùng cho người.

Thuốc mỡ còn chưa có làm xong, Dịch Huyền đã vào trong kho gốm tìm ra hai chiếc hộp gốm hoa nhỏ tinh xảo, sau khi rửa sạch chúng, anh cột một sợi dây da vào mép nắp, đổ thuốc đã hoàn thành vào. Sau khi đông đặc lại, nó trở thành một loại thạch màu hổ phách đậm, khi xoa lên cổ còn ngửi được mùi thơm.

Vì có mùi thơm nên anh thoa rất thường xuyên, mới mấy ngày mà đã dùng hết một hộp.

Hà Điền phải đưa anh và Lúa Mì đến khu rừng bạch dương gần nhà, cắt một vài mẩu vỏ cây về để làm thuốc mỡ.

Lần này làm thuốc mỡ, theo yêu cầu của Dịch Huyền, Hà Điền cũng cho nước ép hoa  hoắc hương tím và hoa hồng vào. Ý định ban đầu của Dịch Huyền là làm cho màu của thuốc mỡ trông đẹp hơn, nhưng màu thành phẩm lại đậm hơn trước, nhìn gần giống với loại bọn Lúa Mì đang dùng, có điều mùi thì lại thơm hơn.

Để dễ mang theo, anh đã làm hai chiếc hộp nhỏ bằng những ống trúc, rồi lại dùng lá của cây hương bồ đan thành một chiếc lồng nhỏ và treo nó trên thắt lưng.

Vì xây nhà và công tác chuẩn bị nên từ hơn mười ngày trước hè họ đã rất bận rộn, ban ngày anh chỉ đạo và tham gia xây nhà, Hà Điền thì chịu trách nhiệm nấu nướng, chăm sóc cây trồng trong nhà, cho gia súc ăn, hiện tại nhà đã được xây xong, nhưng công việc dồn dập trong mùa hè năm nay vẫn còn chưa hoàn thành kịp, mái nhà cũ cần phải sửa sang, mái nhà mới thì phải được trát bùn, giờ nuôi thêm hai con vật ăn cỏ, số lượng cỏ khô chuẩn bị cho mùa đông càng tăng thêm nữa.

Nhà đã xây xong nhưng vẫn chỉ là một cái vỏ rỗng mà thôi. Họ cần phải làm một số đồ nội thất, cửa ra vào và cửa sổ mới, cũng như thanh vịn cho các bức tường di động và một mái hiên bên ngoài nhà để kết nối nhà cũ và nhà mới lại với nhau, vân vân và vân vân.

Bởi vậy mà danh sách việc cần làm trên sổ tay ngày càng dài ra, thu thập ý dĩ, chuẩn bị dây gói bánh ú nhỏ, và làm nhiều đồ trang trí khác nhau cho Tết Đoan Ngọ. Mức độ ưu tiên của những việc này càng ngày càng thấp.

Tuy nhiên, đối với Hà Điền, Tết Đoan Ngọ là một trong những ngày lễ quan trọng nhất trong năm như Xuân phân, Trung thu, Đông chí, Tết Dương lịch, có thể giản lược nhưng không bao giờ bỏ sót.

Vì vậy, vào một ngày mùa hè đầy nắng, trước khi mặt trời mọc, cô đã mang Lúa Mì và Dịch Huyền, chèo thuyền đến hồ nước cạnh hạ lưu sông để thu thập lá và cây hương bồ.

Mười mấy ngày nay bận rộn xây nhà, Hà Điền hầu như không ra ngoài thu cá, nên khi nhìn thấy những chiếc lá xanh kỳ lạ to tròn mọc trên dòng sông quen thuộc, cô sững sờ.

Những chiếc dĩa xanh lớn nhỏ này nằm ép sát vào nhau, trên lá là những giọt nước tròn căng lấp lánh, hơn nữa trên sông lúc này còn có sương, trông thật là ảo diệu làm sao.

“Đây là gì vậy anh?”

“Đó là lá sen!” Dịch Huyền kích động nắm lấy vai Hà Điền lắc lắc vài cái: “Chúng ta đã thành công! Chúng ta trồng được củ sen rồi!”

“Hả…? Chúng ta trồng nhiều như vậy?” Hà Điền cố gắng nhớ lại, đúng là bọn họ đã hái rất nhiều đài sen trở về, rất nhiều đài sen đã bị ném xuống suối để chúng trôi dạt tự do, sau đó lúc đi bắt cá, bọn họ cũng đã ném không ít hạt sen, còn đào một vài cái vũng và hố bên cạnh đầm lầy và ao…

Vậy tức là nói… phương pháp gieo hạt hên xui lại thành công hơn là họ tận lực đào hầm đào hố? Mấy cái chậu đặt ở trong nhà chăm như bảo bối thì lại không lớn được bao nhiêu, lá to nhất cũng không hơn lòng bàn tay, thân cây thì mỏng manh, khi có gió thổi qua thì đung đưa như một thiếu nữ yếu ớt.

Dịch Huyền siết chặt mái chèo chèo vài cái, đưa thuyền đến bên mép lá xanh, anh ghé vào mạn thuyền, xắn tay áo, dọc theo lá cây thò vào trong nước, có tiếng động nhẹ, sóng nước rung chuyển, anh cầm trong tay một đoạn rễ to cỡ bằng ngón tay, rửa sạch trong nước, đưa cho Hà Điền.

Hà Điền cầm lấy thân rễ màu trắng như tuyết, nhìn kỹ:  “Đây không phải là củ sen sao? Nhưng rất nhỏ!”

“Ừ, thứ này gọi là ngó sen, ăn ngon lắm! Như rau vậy!” Dịch Huyền cười cười, vươn tay thăm dò trong nước: “Sau khi ngó sen lớn lên sẽ trở thành củ, chính là củ sen.”

Hà Điền nghe vậy, lập tức cảm thấy ngó sen trong tay trở nên quý giá tựa như vàng ngọc: “Anh ngắt nó đi như vậy, không phải sẽ không thể trở thành hoa sen và củ sen nữa sao?”

“Đúng vậy, cho nên ngó sen quý hơn củ sen  rất nhiều, hơn nữa chỉ có thời điểm này mới có.” Dịch Huyền vừa nói vừa ngắt thêm vài cọng ném vào trong khoang thuyền.

Hà Điền vội vàng nắm lấy cánh tay của anh ngăn lại: “Đừng ngắt nữa! Chúng vẫn còn chưa lớn mà!”

Bây giờ chưa phải là lúc để ăn đâu! Cọng này, cọng này nữa, toàn bộ trước mặt đều là bột củ sen, củ sen kẹp, bánh củ sen và canh sườn củ sen đó! Sao anh có thể đối xử với chúng như vậy?!

Dịch Huyền ôm Hà Điền lại, cười hôn lên môi cô hai cái: “Em cuống cuồng làm gì? Chúng ta chỉ nhổ ở nơi này thôi. Em thấy đó, trong ao và đầm còn nhiều lắm!”

Hà Điền thấy tiếc đứt ruột, nhưng cũng thật sự tò mò không biết món ăn quý giá như vậy có mùi vị như thế nào.

Dịch Huyền nhổ non nửa giỏ tre ngó sen, cùng Hà Điền tiếp tục chèo thuyền đi nhấc lồng cá lên.

Họ đã không đến đây gần hai mươi ngày rồi. Dù là trong lồng cá hay bẫy bằng cành cây, cái nào cũng đầy ấp cá. Ngoài ra còn có vài con lươn và cá chạch, chúng trườn trên đáy thuyền, Lúa Mì vừa sủa vừa chụp, nhưng cũng không thể bắt được bọn trơn trượt này.

Hái ngó sen, thu hoạch cá, Dịch Huyền và Hà Điền lại cắt rất nhiều cây xương bồ và ngải cứu, đồng thời cắt hai bó cỏ lớn, cột chặt đặt trên mũi thuyền, sau đó chèo thuyền về nhà.

Vì cưa gỗ tiêu thụ nhiều dầu diesel nên chỉ khi quay về họ mới sử dụng động cơ máy.

Sau khi trở về nhà, Dịch Huyền vui vẻ nhấc một giỏ ngó sen đến mép suối, đậy nắp giỏ lại và nhúng giỏ vào nước, để nước chảy rửa sạch ngó sen.

Năm nay lá hương bồ cắt về không được xé thành sợi mà là xé thành từng dải to bằng ngón tay rồi đan thành một chiếc “bánh ú” to hơn nắm tay. Chiếc “bánh ú” này chứa đầy lá ngải cứu và hoa cúc dại, có mùi thơm rất dễ chịu.

Hà Điền làm hơn chục chiếc bánh ú lớn, sau đó dùng khoảng chục chiếc lá hương bồ còn lại cột thành chùm để làm tua và gắn chúng bên dưới những chiếc bánh ú bằng lá hương bồ này.

Những chiếc bánh ú lá to này được xâu thành nhiều sợi bằng dây chỉ đỏ và treo dưới mái hiên của hai ngôi nhà gỗ, dưới cửa sổ, trong gió mang theo hương thơm thoang thoảng của cây cỏ.

Hà Điền cột ngải cứu thành nhiều bó rồi treo dưới cửa sổ và hai bên cửa ra vào.

Ngay khi mùa hè bắt đầu, trên cửa nhà phải được treo rèm tre.

Trước khi nhà mới được xây dựng, cô và Dịch Huyền đã chặt tre và đan một vài tấm rèm tre mới, hôm nay vừa lúc thay luôn.

Rèm tre mới chưa bị phơi nắng, vẫn là màu xanh nguyên bản, Hà Điền suy nghĩ một chút, liền lấy một ít xà phòng hoa làm năm ngoái ra, tìm một vài cục có cánh hoa hồng, khoan lỗ, cột dây rồi treo lên rèm.

Dịch Huyền nhìn nhìn: “Trông khá đẹp đó. Hay là mình cũng treo thêm vài cục dưới mái hiên.”

Năm ngoái họ đã làm rất nhiều nước xà phòng. Một đứa bé tò mò như Dịch Huyền đương nhiên là phải ra vài chiêu, chỉ riêng xà phòng hoa thôi mà đến giờ vẫn còn cả một hòm gỗ.

Hà Điền thật sự chọn một ít xà phòng hoa sáng màu, khoan lỗ, xỏ dây vào.

Xà phòng có một số là hình hoa cúc, một số có hình hoa mận và một số thì có hình lá. Chúng có các màu khác nhau. Một số loại có cỏ roi ngựa màu tím, hoắc hương và hoa cúc dại, cánh hoa hồng đỏ và hoa hồng cam, và có loại là lá xanh mướt như bạc hà, treo lên còn có tác dụng trang trí rất tốt.

Hai người đứng dưới mái hiên chiêm ngưỡng, một lúc sau Hà Điền mới lo: “Đẹp thì có đẹp, nhưng lỡ trời mưa thì sao?”

“Trời mưa thì mình lấy xuống.”

“Đi lại phải cẩn thận nha anh. Xà phòng mà nhỏ giọt trên sàn gỗ, phịch một cái – hahaha!” Cô còn chưa nói hết lời, Dịch Huyền đã nhẹ nhàng kéo vai cô ra sau, không biết bằng cách nào đó đã đá vào gót chân cô một cái, Hà Điền không tự chủ được ngã về phía sau, vừa vặn ngã vào trong vòng tay của Dịch Huyền, nhìn thấy anh cười xấu xa: “Cứ như vậy mà ngã ngửa! Hahaha!”

Hai người trêu đùa một lúc, đã đến giờ ăn trưa.

Bữa trưa hôm nay được nấu trên bếp lửa hồng trước khi đi ra ngoài vào buổi sáng. Trong nồi là vịt hầm cà rốt, trên nồi là lồng tre hấp cơm đậu mật hạt dẻ.

Dịch Huyền cắt ngó sen đã rửa sạch thành những lát mỏng theo chiều xiên, lại thêm một nắm hạt đậu Hà Lan non mềm, cho một chút giấm, muối đường và rắc một chút dầu mè rồi trộn lên, đổ ra dĩa gốm màu đen. Có màu xanh của đậu Hà Lan non phụ trợ, màu trắng như tuyết của ngó sen càng thêm óng ánh, nhìn là mê ngay.

Hà Điền gắp một đũa, cho vào miệng nhai, không cần phải nói hương vị giòn tan, quan trọng hơn là trong ngó sen có nước ngọt, mùi thơm lan từ miệng đến khoang mũi, hương thơm ngào ngạt khiến cô không thể không nhắm mắt và hít thở sâu để cảm nhận nó.

“Thế nào? Ăn ngon không em?”

“Ngon!”

Dịch Huyền cười híp mắt: “Lúc nãy đến nhà kính hái rau, anh thấy mấy quả đậu Hà Lan cũng sắp ăn được rồi. Dùng chúng kết hợp với ngó sen. Nếu có thể bắt được một con gà rừng thì tốt quá. Mà ngó sen xào thịt ăn cũng ngon.”

Hà Điền ước tính rằng những ngọn ngó sen còn lại nếu đem ngâm trong dòng suối lạnh giá trên núi thì có thể bảo quản được trong khoảng một tuần.

Trong khoảng thời gian một tuần này, dư sức để bắt gà rừng, dù không được cũng không phải là có thỏ đó sao? Thịt thỏ ăn ngon lắm.

Sau bữa trưa, Dịch Huyền vừa cười vừa bưng hai cái chén nhỏ tới.

Anh đưa cho Hà Điền một chén: “Em ăn thử đi!”

Trong chén nhỏ có đường, có một cây ngó sen nhìn giống trâm cài, chấm trực tiếp vào đường cắn thử, mùi thơm ngọt ngào thật không thể nào hình dung được.

Mùa hè thật đúng là một mùa tuyệt vời.